In december 2016 is de duurzaamheidsvisie Geldermalsen energieneutraal in 2030 aangenomen. Dit houdt in dat we al hetgeen we in Geldermalsen aan energie gebruiken lokaal duurzaam opwekken. Daarmee streven we naar een duurzame gemeente, waar ondernemers (duurzaam) kunnen ondernemen, mensen prettig wonen een goed arbeidsklimaat heerst en de leefomgeving schoon en veilig is.

De gemeente Geldermalsen én de nieuwe gemeente West Betuwe willen energieneutraal zijn in 2030. De gemeente stimuleert duurzame initiatieven van inwoners en bedrijven. De gemeente geeft zelf het goede voorbeeld, bijvoorbeeld door te streven naar gasloze nieuwbouw (vooruitlopend op wetgeving) en energieneutrale gemeentelijke gebouwen. Uitwerking van de duurzaamheidsvisie is neergelegd in een Uitvoeringsplan (vastgesteld in 2017). De jaarschijf 2018 wordt opgepakt, waaronder een raamwerk voor de meerjarige investeringen voor de uitvoering van de duurzaamheidsvisie.

Resultaatindicatoren:

1. Jaarschijf 2018 uit het Uitvoeringsplan Duurzaamheid is uitgevoerd, waarin we onder andere invulling geven aan maatschappelijk verantwoord inkopen en gasloze nieuwbouw (vooruitlopend op wetgeving).
2. Raamwerk voor de investeringen voor de uitvoering van de duurzaamheidsvisie op de middellange- en lange termijn in West Betuwe verband.

De uitkomsten van gesprekken met organisaties en inwoners van Geldermalsen zijn uitgewerkt in een Uitvoeringsplan Duurzaamheid in 2017.

Daarin is per thema (mobiliteit, communicatie, bedrijven, energieloket, ODR, opwekken duurzame energie) uitgewerkt wat we willen gaan doen in 2018.

In 2018 brengen wij ook in beeld wat de uitwerking van de energieneutrale ambitie financieel betekent voor de gemeente West Betuwe in 2019 en verder. Het investeringsraamwerk zal in het kader van de fusie samen met Neerijnen en Lingewaal worden opgesteld.

In het Uitvoeringsplan is aangegeven welke acties er tot 2019 nodig zijn om een eerste aanzet te geven om te komen tot energieneutraliteit in 2030. Een deel van het geld is nodig om de in 2016 en 2017 in gang gezette ontwikkelingen, die met cofinanciering van de provincie tot stand zijn gekomen, te kunnen continueren. Voorwaarde voor cofinanciering was dat de gemeente vanaf 2018 zelf financiert. Wij stellen voor dat in ieder geval in 2018 te doen en over verdere invulling vanaf 2019 e.v. voor de nieuwe gemeente West Betuwe afspraken te maken in de loop van 2018.

In de Kadernota 2017 is voorgesteld incidenteel € 100.000 te reserveren voor uitvoering van het duurzaamheidsprogramma in 2018. Nu het uitvoeringsprogramma concreet vorm heeft gekregen blijkt € 88.000 additioneel nodig om de ambities te kunnen waarmaken. In totaal wordt in deze begroting incidenteel € 188.000 vrijgemaakt voor het uitvoeringsprogramma Duurzaamheid 2018.

In het herindelingsadvies is door de gemeente West Betuwe aangegeven dat ook zij in 2030 energieneutraal wil zijn. Dit is een stevige uitdaging die alleen gehaald kan worden met de medewerking van alle partijen in West Betuwe; inwoners, bedrijven, verenigingen enz. Daar is geld voor nodig om te onderzoeken, te stimuleren, te controleren en te handhaven.

Binnen enkele jaren wordt de Omgevingswet van kracht. De exacte planning is nog onduidelijk maar van van gemeenten wordt verwacht dat zij voorbereid zijn om conform de nieuwe wet te werken. De Omgevingswet beoogt onder meer het volgende te bereiken:
* bundeling van wetgeving op het fysieke domein
* meer integrale besluitvorming
* meer lokale afwegingsruimte
* een cultuurverandering (van "nee, tenzij..." naar "ja, mits...")
* snellere besluitvorming
* verbeterde digitale inzichtelijkheid van geldende regels

Gemeenten vormen het belangrijkste en meest zichtbare loket voor de burger. Een groot deel van de voorbereidingen zal daarom ook door gemeenten moeten worden uitgevoerd.

In het ruimtelijk domein ligt de belangrijkste harmonisatieopgave in aanloop naar de nieuwe gemeente West Betuwe bij de invoering van de Omgevingswet. In 2018 steken wij in op een integrale voorbereiding van een omgevingsvisie voor het hele grondgebied van West Betuwe, die in 2019 door de nieuwe raad kan worden vastgesteld. Ook al wordt de invoering van de Omgevingswet uitgesteld, een actuele omgevingsvisie voor héél nieuw West Betuwe is één van de belangrijkste bouwstenen voor realisatie van de visie op de nieuwe gemeente en blijft prioriteit houden. Daarnaast bereiden wij in 2018 de organisatie voor op verandering van een aanbodgestuurde- naar een vraaggestuurde aanpak van ruimtelijke plannen, zoals de nieuwe Omgevingswet voorstaat. Dit verankeren wij zoveel mogelijk binnen het fusietraject, onder andere in de uitwerking van het dienstverleningsconcept.

Resultaatindicatoren:

1. Voorbereiden van de omgevingsvisie voor de nieuwe gemeente West Betuwe, deels parallel en grotendeels opgenomen in het traject van het Bidbook voor de nieuwe gemeente.
2. Het dienstverleningsconcept en de organisatiestructuur en -cultuur van de nieuwe gemeente West Betuwe sluiten aan op de vraaggestuurde werkwijze in de nieuwe Omgevingswet.

Samen met Neerijnen en Lingewaal wordt de invoering van de Omgevingswet voorbereid.

Voor het voorbereiden van een Omgevingsvisie wordt aangesloten bij het proces van het Bidbook.
Bij de inrichting van de nieuwe organisatiestructuur en de werkprocessen voor West Betuwe wordt hetgeen al bekend is over de Omgevingswet meegewogen.

Geïnventariseerd wordt welke bijscholing van medewerkers (inclusief (nieuwe) college- en raadsleden) noodzakelijk is; deze wordt vervolgens gefaciliteerd.

In BWB-verband (inclusief Neerijnen en Lingewaal) worden voorbereidingen getroffen om de vereiste digitale infrastructuur tijdig gerealiseerd te hebben.

In 2017-2018 stellen we de bouwstenen voor een nieuwe Omgevingsvisie op. Het Bidbook dat samen met Neerijnen en Lingewaal wordt opgesteld is een belangrijke bouwsteen, maar zal op verschillende onderwerpen moeten worden aangevuld. Denk hierbij aan inventariseren van gegevens over geluid, geur, trillingen e.d.

In 2017-2018 houden we bij het vormgeven van de nieuwe organisatie en werkprocessen voor de gemeente West Betuwe rekening met de Omgevingswet.

In 2017-2019 brengen we in beeld welke aanpassingen aan de ICT-infrastructuur nodig zijn om aan wettelijke eisen te voldoen. De benodigde aanpassingen worden voor 1 juli 2019 doorgevoerd.

In 2017 - 2020 worden medewerkers bijgeschoold om het werken volgens de doelstellingen van de Omgevingswet.

Voor aanvullende onderzoeken, voorbereiden van de ICT-infrastructuur en bijscholing zullen kosten gemaakt worden, die door de via de kadernota beschikbaar gestelde € 50.000 worden gedekt.

De Omgevingswet wordt als een grootschalige wetswijziging beschouwd. De invoering hiervan raakt veel onderdelen van de gemeente. Veel medewerkers zullen met de wet te maken krijgen. De kosten van de invoering zijn tot op heden nog moeilijk in beeld te brengen, hier ligt een financieel risico.

Gelijktijdig met de voorbereidingen op de Omgevingswet loopt het fusietraject voor de gemeente West Betuwe. Dit vraagt ook veel capaciteit van medewerkers. Hier ligt een risico op ondercapaciteit.

Omdat de fusiedatum vast ligt en informatie over de Omgevingswet gedurende dit proces beschikbaar komt, bestaat er een risico dat er keuzes worden gemaakt voor inrichting van de organisatie en werkprocessen voor West Betuwe die als gevolg van later beschikbare informatie over de Omgevingswet niet optimaal blijken te zijn.

De gemeente geeft bedrijventerreinen uit ten behoeve van de ontwikkeling van bedrijven en de daarmee samenhangende werkgelegenheid. Hondsgemet-Zuid is in uitgifte. Hondsgemet-Noord vraagt nog om nadere besluitvorming over al dan niet in exploitatie nemen.

Er is behoefte aan een kwaliteitsimpuls voor het centrum als regionaal centrum waar ondernemers, inwoners, cultuur en verenigingen samen komen. De inzet is om het bestaande kernwinkelgebied te versterken.

De gemeente gaat zich -samen met het bedrijfsleven en onderwijs- sterk maken voor een gezonde lokale en regionale economie, waarin voldoende werkgelegenheid aanwezig is. In 2018 besteden wij extra aandacht aan de ontwikkeling van de huidige bedrijventerreinen en de uitvoering van de vernieuwingsplannen voor het centrumgebied van Geldermalsen.

Resultaatindicatoren:

1. Er is een besluit genomen om Hondsgemet-Noord al dan niet in exploitatie te nemen.
2. Vernieuwing centrumgebied Geldermalsen:

1. Voor de vernieuwing van de Geldersestraat zijn in 2018 de plannen door de raad vastgesteld

en is de uitvoering uitgewerkt;

2. Voor de kwaliteitsslag van de jachthaven - Lingepark zijn in 2018 de plannen door de raad

vastgesteld.

Hondsgemet:
De gemeente zal de ontwikkelmogelijkheden van Hondsgemet-Noord in relatie tot het Regionaal Programma Bedrijventerrein in beeld brengen. Daarbij wordt uitdrukkelijk gekeken naar flexibiliteit in de uitgiftemogelijkheden zodat maximaal aan de marktvraag kan worden voldaan.

Centrumgebied Geldermalsen
a. Voor de vernieuwing van de Geldersestraat loopt een traject waarin een ontwerp wordt gemaakt voor een vernieuwing van deze winkelstraat. Het gaat daarbij om de nieuwe verharding, verlichting en straatmeubilair, maar ook op de aanpak van verouderde winkelfronten, luifels en reclames door de ondernemers en vastgoed eigenaren. In dit traject wordt nauw samengewerkt met de ondernemersvereniging en individuele ondernemers/eigenaren.

b. Voor de kwaliteitsslag jachthaven en Lingepark loopt een traject van planvoorbereiding, waarin de jachthaven meer zichtbaar en voelbaar wordt voor de bezoekers van het centrum. De oevers van de jachthaven worden voor het grootste deel openbaar toegankelijk. Ook het Lingepark krijgt een meer open karakter en wordt uitnodigender voor publiek en geschikter voor evenementen.
De planvoorbereiding vindt plaats in nauw overleg met het bestuur van de watersportvereniging.

Hondsgemet:
Dekking van de voorbereidingskosten kan gevonden worden in de algemene reserves grondexploitaties. Wanneer besloten wordt tot in exploitatie nemen van (delen van) het gebied, kunnen de voorbereidingskosten in de grondexploitatie worden overgenomen.

Centrumgebied Geldermalsen
In februari 2017 heeft de raad besloten het Gebiedsfonds Centrum te voeden tot een bedrag van € 2,5 miljoen. Dit bedrag is opgebouwd uit globale ramingen voor de vernieuwing van de Geldersestraat (€ 0,5 miljoen) en de kwaliteitsslag haven en Lingepark (€ 2 miljoen). De ramingen zijn voor de voorbereidingstrajecten de kaders waarbinnen wordt gewerkt.

Bij het opstellen en uitwerken van de plannen zal beter inzicht ontstaan in praktische haalbaarheid en kosten van de projecten en ook de bijdragen van andere partijen. Aan de raad zal (volgens planning in 2018) voor beide projecten een realisatie- en investeringsbesluit worden gevraagd op basis van voldoende concreet uitgewerkt plannen en ramingen.

Hondsgemet;

• In het kader van het Regionaal Programma Bedrijventerrein zal nadrukkelijk worden gekeken naar de uitgifte van Hondsgemet-Noord en of er overige capaciteit is op andere industrieterreinen (SER-ladder).

Centrum Geldermalsen

• De projecten Vernieuwing Geldersestraat en Kwaliteitsslag jachthaven en Lingepark hebben in financiële zin een laag risico. Voor de projecten is in het Gebiedsfonds Centrum een budget beschikbaar. Mocht bij uitwerking van de plannen blijken dat het beschikbare budget niet toereikend is, dan kunnen nieuwe afwegingen worden gemaakt over versobering, extra budget of het schrappen van onderdelen.
• Wel is er het risico dat bij het schrappen van plannen of essentiële planonderdelen het vertrouwen wordt geraakt van de partners waarmee de plannen in nauwe samenwerking zijn opgesteld. Het imago van de gemeente zou hiermee schade oplopen.